Mariaberg

Blauwdorp - Proosdijveld - Trichterveld

De verborgen stemmen van Mariaberg: een pleidooi voor inclusiviteit en diversiteit | 15-07-2024

In de schijnwerpers van Mariaberg schuilen schaduwen van eenzaamheid en vergetelheid. Te midden van de lofzang op de wijk, blijven sommigen in de kou staan, ongezien en ongehoord. Muurschilderingen en lovenswaardige projecten mogen dan de façade opsmukken, de realiteit vertelt -deels- een ander verhaal.

Achter gesloten deuren huizen de eenzamen, de vergetenen. Zij die geen aansluiting vinden bij de bruisende initiatieven die Mariaberg rijk is. Zij die zich verschuilen uit angst, uit eenzaamheid, uit onvermogen. Mariaberg is meer dan alleen de glans die aan de oppervlakte ligt; het verdient aandacht voor de verborgen zielen die er verblijven.

De vraag is niet wie er aanwezig is bij de bekende ontmoetingsplekken, maar wie er ontbreekt. De stille buurvrouw, de onbekende voorbijganger; zij verdienen evenzeer een plek in het licht. Het is niet genoeg om te zeggen dat niet iedereen bereikt wordt; het is tijd om actief op zoek te gaan naar de stemmen die nooit gehoord worden.

In een wereld van conventionele oplossingen is er behoefte aan vernieuwing, aan durf. Het is niet genoeg om te wachten tot de verloren zielen vanzelf komen aanwaaien. Het vergt inspanning, toewijding, en vooral een open geest om de onzichtbaren zichtbaar(der) te maken.

Initiatieven zijn lovenswaardig, maar ware vooruitgang komt pas wanneer inclusiviteit en diversiteit de norm zijn. Het is tijd voor Mariaberg om haar deuren te openen voor allen, ongeacht achtergrond of interesse. Een leesclub, een project dat zich juist niet richt op de personen die aan élk project meedoen; de mogelijkheden zijn eindeloos wanneer de stemmen van allen gehoord worden.

Het is niet genoeg om goed te proberen; het is tijd om goed te doen. Sociaal werkers weten dit, voelen dit en (er)kennen dit. Het is aan hen, aan ons allen, om de moed te vinden om tegen de stroom in te zwemmen. Om weerstand te bieden aan de status quo en ruimte te maken voor de vergetenen. Mariaberg mag dan schitteren aan de oppervlakte, maar haar ware schoonheid ligt verscholen in de diversiteit van haar inwoners. Laten we samen streven naar een wijk waar iedere stem gehoord wordt, waar inclusiviteit en diversiteit de norm zijn. Dat is pas echte grootsheid (of gruutsheid).

Inclusiviteit mag nooit beperkt worden tot de standaarden uit de schoolboeken. Inclusiviteit gaat niet altijd om geloof, seksuele voorkeur of (etnische) afkomst. Het gaat ook om de diversiteit in karakters, meningen, hobby's, gezinssamenstelling en levensvisie. Die verschillen zijn de ware parels van het menselijk bestaan, als je ze tenminste weet samen te brengen. Ook deze vergeten groep heeft recht op  de sociale, financiële en overige (hulp)middelen die onze maatschappij biedt.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

Niet lullen maar poetsen | 11-12-2023

We kunnen wel doen alsof we allemaal gelijk zijn. Maar gelijkheid op papier is niet hetzelfde als gelijkheid in het échte leven. Vraag het een gemiddelde inwoner uit Blauwdorp en hij of zij zal volmondig ja knikken met een gezicht dat getekend is door een relatief zwaar leven.

Afgelopen week was in het nieuws dat inwoners van de wijk Sint Pieter in Maastricht geen trek hebben in negen appartementen in het goedkope segment. "Een gemengde bevolking is prima", stond er in te de krant, "maar dit is te veel". Mij is ooit geleerd dat ik moet kijken naar hetgeen er áchter de 'maar' komt te staan. Dan is de stelling uit Sint Pieter net zoiets als homoseksualiteit accepteren zolang je twee mannen of vrouwen maar niet ziet zoenen of hand in hand lopen. Acceptatie voor de bühne.

Volgens mij weet het gros van de inwoners uit de meer welgestelde wijken in Maastricht helemaal niet hoe het is om in een minder welgestelde wijk te wonen. Wij wonen - in Blauwdorp tenminste - op elkaar gepakt, in nauwe straatjes in gehorige huizen. Als de buurvrouw naar wc gaat hoor ik de deur van het toilet opengaan, de 'poepplons', de wc-rolhouder  piepen en het toilet doorspoelen. Dat is een 100% waarheidsgetrouwe anekdote uit het hier en nu.

Er wonen naast nette, ijverige mensen met een zeer kleine beurs ook heel wat mensen met een psychiatrisch probleem of een verslaving. Die hebben immers meestal weinig geld en zullen dus minder snel in Biesland of Sint Pieter terechtkomen. Ook statushouders en daarmee soms culturele verschillen en botsingen komen bij ons vaak voor en zelden in de betere wijken. Eigenlijk kun je stellen dat alles wat problematisch, achtergesteld of anderszins 'anders dan anders is' ontzettend vaak zijn weg vindt in wijken als Blauwdorp.

En toch... bewoners kunnen ondanks al die problemen redelijk goed met elkaar overweg en moeten veel van elkaar slikken. Er wonen zo'n 4800 mensen in heel Mariaberg. Dat is inclusief de - inmiddels - luxe tuinbuurt Trichterveld die in elk geval op papier bij Mariaberg hoort.

Stel je voor dat inwoners van Blauwdorp zouden protesteren tegen de zoveelste plaatsing van 'crapuul'(jawel, die wonen ook ruimschoots in onze wijk, maar gelukkig is het een minderheid), statushouders, mensen met een verslaving of  (ernstige) psychiatrische problemen? We zouden er een voltijdsbaan aan hebben.

Maar dat doen inwoners uit Blauwdorp niet. We weten dat de maatschappij rauwe en scherpe kantjes heeft. Ze lullen in hogere kringen maar al te graag wat af over menselijkheid, opvang, respect voor de medemens en nog meer van die luchtkastelen. Maar in Blauwdorp doen ze het gewoon.

Nieuws zoals de afgelopen dagen uit Sint Pieter bevestigt enkel de vooroordelen die we al hebben over zulke wijken en hun inwoners: alles is best, maar niet in hun backyard. Kom eens een jaar of twee in Blauwdorp wonen en je zult de buurt leren kennen. Het is niet waar dat je de buurt kent door er eens te komen of doorheen te wandelen. De meeste problemen in Blauwdorp zijn 'achter de voordeur-problemen' die je pas leert kennen als je langdurig en vaak in de wijk vertoeft. Leest: woont. Dan weet je na langere tijd welke vrouw in de straat mishandeld wordt maar het goed weet te verbergen, welke kinderen eten, drinken en aandacht te kort komen, welke lieve buurman een grote dealer blijkt te zijn en dat die mevrouw met psychiatrische problemen haar buren tot waanzin drijft.

Maar je zult ook merken dat we elkaar helpen bij  ziekte en andere problemen. Dat we voor elkaar zorgdragen, boodschappen doen, een belletje met instanties plegen en de tuin onderhouden als jij het tijdelijk niet kan door problemen. Blauwdorp mag bijzonder trots zijn op haar inwoners. De grote problemen staan in geen enkele verhouding tot de maatschappelijke ondersteuning die we elkaar bieden in tijden van nood. Niet lullen maar poetsen. Overigens kan het gehucht Brommelen er ook wat van als het gaat om not in my backyard.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

De digitale kloof | 28-10-2023

De wereld verandert met de snelheid van het licht. Innovaties rijzen als paddenstoelen uit de grond en moderne technologieën veranderen de manier waarop we met elkaar en de wereld omgaan. Voor de één kan het niet snel genoeg gaan en voor de ander, met name ouderen en laaggeletterden, is deze razendsnelle digitalisering een hindernis geworden die het dagelijkse leven steeds lastiger maakt. In volkswijken zoals Mariaberg in Maastricht, is deze kloof vanwege sociaaleconomische achterstand mogelijk pijnlijker voelbaar.

Deze digitale kloof manifesteert zich in vele aspecten van het dagelijks leven, denk aan de zelfscankassa's die als paddenstoelen uit de supermarktvloer schieten. Terwijl jongere generaties moeiteloos de scanner ter hand nemen, kijken veel ouderen nog steeds verbijsterd naar het schermpje alsof het een cryptogram is waarvan de oplossing onbereikbaar is. De snelheid waarmee deze technologieën opduiken is verwarrend en beangstigend voor hen die niet zijn opgegroeid met smartphones en tablets.

De digitale kloof maakt ouderen en laaggeletterden niet alleen hulpeloos in de supermarkt, maar sluit hen ook uit van essentiële diensten zoals online overheidszaken, bankieren en gezondheidszorg. In een wereld waar 'Google het maar' het antwoord is op vrijwel elke vraag, blijven zij in de kou staan of worden onvrijwillig afhankelijk van hun kleinkind, buurjongen (of -meisje) of andere familieleden voor een helpende digitale hand.

En alsof het niet al uitdagend genoeg was, lijkt er een onophoudelijke stroom aan nieuwe technologieën te zijn, waardoor deze groepen nooit echt de kans krijgen om bij te blijven. Wanneer ze eindelijk de moed vinden om e-mail te versturen, worden ze geconfronteerd met videovergaderingen en QR-codes. Het is alsof de wereld elke keer dat ze eindelijk de drempel overgaan, een nieuwe, hogere drempel opwerpt.

Mijn oma durfde eindelijk te pinnen, nu moet ze als het even kan ook de zelfscan gebruiken. Maar zelfs ik met al mijn ervaring zit soms te kijken naar het schermpje van de handscanner. Is die actie nu goed verrekend? Moet ik 2 keer een komkommer intypen als het 1 + 1 gratis is? Ga er maar aanstaan als je niets van technologie snapt.

In volkswijken zoals de onze wordt deze digitale kloof nog beter zichtbaar. Hier hebben mensen vaak al te maken met sociale en economische uitdagingen, en de digitale kloof vergroot die problemen alleen maar. Ouderen en laaggeletterden lopen een extra achterstand op in een wereld die steeds afhankelijker wordt van digitale geletterdheid. Ze kunnen daardoor steeds minder deelnemen aan de maatschappij die steeds technischer wordt.

We moeten ons bewust worden van deze kwestie en collectief streven naar oplossingen. Dat betekent niet simpelweg veronderstellen dat iedereen deze technologieën zou moeten omarmen, maar eerder dat we alternatieve moeten bieden voor hen die dat nodig hebben. Want als je niet kunt lezen is een handscanner in de winkel simpelweg niet te doen.

De digitale kloof zal alleen maar groter worden als we deze problemen blijven negeren. Het is tijd om te erkennen dat digitale geletterdheid niet optioneel is, maar een cruciale vaardigheid in onze moderne samenleving. Het is onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

De pijn van een gemeenschap na het verlies van een kind  | 14-10-2023

In liefdevolle herinnering aan Gino

In de schaduw van sensationele nieuwsberichten en weerzinwekkende details in juridische procedures die volgen op een tragisch incident, blijven de stille slachtoffers vaak onopgemerkt. Wanneer een kind door een misdrijf overlijdt, wordt niet alleen de familie diep getroffen, maar ook een uitgestrekte gemeenschap van nabestaanden, klasgenootjes, buurtbewoners en anderen die de pijn en het verdriet delen.

Wanneer een kind wordt weggerukt uit het leven, wordt de weerslag van dit verlies gevoeld in elke vezel van de samenleving. De klasgenootjes van het overleden kind komen terecht in een achtbaan van emoties die ze niet volledig kunnen begrijpen. Ze worden geconfronteerd met een plotselinge leegte in hun dagelijkse schoolleven. De stoel naast hen blijft onbezet, de lach die hen altijd opvrolijkte, wordt een echo uit het verleden. Het verlies van een klasgenoot kan voor velen een vroeg en ontnuchterend besef zijn van de broosheid van het leven.

Voor de buurtbewoners verandert de straat waar ze elke dag op uitkijken plotseling in een herinnering aan het onvoorspelbare en de donkere kanten van de samenleving. De veilige haven die hun gemeenschap was, wordt overschaduwd door angst en onzekerheid. De realiteit dat zo'n gruwelijke misdaad iemand is overkomen die zij persoonlijk gekend hebben, schudt hen wakker en doet hen beseffen dat de wereld niet zo onschuldig is als ze dachten.

Nabestaanden worden geraakt door intense emoties van verdriet en verlies. Vrienden, collega's, en zelfs vreemden voelen een diepe empathie voor het verdriet van de ouders en familie van het overleden kind. Ze willen helpen, maar vaak weten ze niet hoe. Woorden schieten tekort, gebaren lijken ontoereikend. Toch proberen ze, op hun eigen bescheiden manier, te steunen en de last van het verlies te delen.

En dan zijn er de direct betrokkenen, de ouders, broers en zussen van het overleden kind. Hun pijn is onmetelijk en onbeschrijfelijk. Ze worden geconfronteerd met een leegte die nooit zal worden opgevuld, met dromen die voor altijd onvervuld zullen blijven. Het verlies van een kind is een wond die nooit zal genezen. Ze worstelen met schuldgevoelens, vragen die onbeantwoord blijven en een toekomst die plotseling uitzichtloos lijkt.

Het plotselinge en gewelddadige overlijden van een kind laat een diepe wond achter in de lokale gemeenschap.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

Begripvoller voor andersmans (complot)theorieën | 09-10-2023

Gebruik deze column niet alleen 'ter lering en vermaak' maar ook als handige leidraad als je met iemand (sterk) van gedachten verschilt over een (actueel) onderwerp. Begripvol naar elkaar luisteren en elkaar respecteren is daarbij het uitganspunt.

In een tijdperk waarin informatie overvloedig stroomt, dankzij internet en social media, lijkt het alsof complottheorieën zich sneller verspreiden dan ooit tevoren. Deze ideeën, die vaak gebaseerd zijn op vermeende geheime plannen van machtige entiteiten, hebben een diepgaande impact op individuen en samenlevingen. Maar wie zijn het meest vatbaar voor deze overtuigingen en waarom? Laten we eens dieper ingaan op de aantrekkingskracht van samenzweringstheorieën, waarbij we ook rekening houden met religie, culturele achtergrond, en de rol van onze eigen buurt Mariaberg in Maastricht.

Bevolkingsgroepen en vatbaarheid

Onderzoek wijst uit dat bepaalde bevolkingsgroepen vatbaarder zijn voor samenzweringstheorieën dan anderen. Hoewel het belangrijk is om te benadrukken dat er geen eenduidige oorzaak is, spelen sociaal-economische factoren, opleidingsniveau en politieke affiliatie een rol. Mensen met een laag inkomen en beperkte toegang tot onderwijs hebben meer kans om vatbaar te zijn voor samenzweringstheorieën, omdat ze zich mogelijk machteloos voelen in de complexe wereld waarin ze leven. Politieke polarisatie kan ook een rol spelen, omdat mensen samenzweringstheorieën kunnen omarmen om hun politieke overtuigingen te versterken. Bovendien zijn er politici waarvan gezegd wordt dat zij deze denkbeelden aanwakkeren.

Mariaberg, Maastricht: een microkosmos

Laten we nu eens kijken naar Mariaberg, onze eigen volksbuurt in Maastricht die een interessante casestudy biedt. Onze buurt staat bekend om zijn sociaal-economische uitdagingen, met een hoog percentage mensen met een laag inkomen en beperkte toegang tot onderwijs. In dergelijke omstandigheden kunnen mensen zich gemakkelijker buitengesloten voelen van het politieke en economische proces, wat de deur opent voor samenzweringstheorieën. Bovendien kan een gevoel van gemeenschap in dergelijke buurten leiden tot het delen van overtuigingen, wat de verspreiding van zulke theorieën kan bevorderen.

Religie, culturele achtergrond en complottheorieën

Religie kan een significante rol spelen bij het vormgeven van iemands wereldbeeld en geloofssystemen. Studies hebben aangetoond dat religieuze overtuigingen mensen kunnen beïnvloeden om complottheorieën te omarmen. Er zijn verschillende manieren waarop dit kan gebeuren, zoals apocalyptische denkwijzen en dualistische wereldbeelden.

Naast religie speelt de culturele achtergrond ook een cruciale rol bij het vormgeven van de perceptie van complottheorieën. Dit omvat etnische, nationale en regionale identiteiten. Onderzoek heeft aangetoond dat bepaalde culturele factoren invloed kunnen hebben op het geloof in complottheorieën, zoals historische gebeurtenissen, politieke omstandigheden en media-invloeden.

Om de verspreiding van samenzweringstheorieën tegen te gaan kunnen meerdere benaderingen worden overwogen:

Onderwijs: investeren in toegankelijk en kwalitatief onderwijs kan het kritisch denkvermogen vergroten en mensen helpen bewijs te beoordelen voordat ze complottheorieën omarmen.

Mediawijsheid: het bevorderen van mediawijsheid en digitale geletterdheid kan individuen helpen valse informatie te identificeren en betrouwbare bronnen te herkennen.

Sociaal beleid: het verbeteren van sociaal beleid om sociaaleconomische ongelijkheid te verminderen en de toegang tot kansen te vergroten, kan het gevoel van machteloosheid verminderen dat samenzweringstheorieën kan voeden.

Burgerparticipatie: Het bevorderen van betrokkenheid bij politieke processen kan mensen het gevoel geven dat ze een stem hebben en invloed kunnen uitoefenen, waardoor ze minder vatbaar zijn voor het geloven in geheime complotten.

Kenmerken van iemand die in een complottherie gelooft:

Het is belangrijk op te merken dat niet iedereen die in één of enkele complottheorieën gelooft, onmiddellijk als complotdenker moet worden bestempeld. Iedereen denkt wel eens afwijkend over een onderwerp. Complotdenkers herken je vaak doordat ze over de meeste onderwerpen sterk afwijkend denken en uit frustratie of boosheid een schuldige aanwijzen. Wat vooral jammer is, is dat mensen door tegengestelde meningen lijnrecht tegenover elkaar komen te staan omdat er niet meer naar elkaar geluisterd wordt.

Wil je met iemand in gesprek die een sterk afwijkende mening heeft? Luister zonder oordeel: begin het gesprek door te luisteren naar wat de persoon te zeggen heeft, zonder meteen te oordelen of te bekritiseren. Laat hen hun standpunten uitleggen en hun zorgen delen.

Onthoud dat niet iedereen bereid is om van gedachten te veranderen, en sommige complotdenkers kunnen diep gewortelde overtuigingen hebben. Het belangrijkste is om een open communicatiekanaal te behouden en te blijven proberen betrouwbare informatie te delen. Soms is het genoeg om zaadjes van twijfel te planten, en het kan maanden of zelfs jaren duren voordat iemand zijn overtuigingen herziet. Het doel is niet om te winnen, maar om te helpen bij het bevorderen van kritisch denken en het delen van feitelijke informatie.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

De (her)bestemming van leegstaande en sociaal-maatschappelijke gebouwen | 29-09-2023

Maastricht lijkt een opmerkelijke trend te hebben omarmd: leegstaande gebouwen worden steeds vaker omgevormd tot creatieve werkruimtes voor kunstenaars. Deze transformatie heeft onmiskenbaar bijgedragen aan de bloei van de kunstgemeenschap in de stad. Toch rijst de vraag waarom deze prachtige gebouwen af en toe niet worden overwogen als ruimtes voor andere gemeenschappen die op zoek zijn naar een plek om hun passies, levenswerk of visies te verwezenlijken. Gebouwen die niet alleen betaalbaar zijn, maar ook goed worden onderhouden en vaak centraal gelegen zijn. Ja, buurthuizen bestaan, maar er zijn studies en meningen die suggereren dat de drempel om daar als burger onder eigen paraplu actief te worden, vaak te hoog is.

De bloei van creatieve ruimtes

In een tijd waarin leegstaande gebouwen vaak worden gezien als een teken van economisch verval en stedelijke verwaarlozing, heeft Maastricht een opmerkelijke wending genomen door deze vergeten panden nieuw leven in te blazen. Oude fabrieken, vervallen pakhuizen, ongebruikte kantoren en zelfs voormalige showrooms voor auto's worden omgetoverd tot springlevende ateliers, galeries en creatieve werkruimtes. Deze herbestemming is een prachtig voorbeeld van stadsvernieuwing en heeft de stad verrijkt met kunst en cultuur.

De kunstenaars die deze ruimtes betrekken, krijgen de kans om hun visie tot leven te brengen en Maastricht te verrijken met creativiteit. Dit heeft bijgedragen aan de culturele diversiteit en levendigheid van de stad. Niet zelden met een grote zak geld vanuit subsidies of andere overheidsgelden. Maar terwijl we deze successen vieren, moeten we ook nadenken over wie er nog meer kan profiteren van deze gebouwen.

Kansen voor diverse gemeenschappen

De leegstaande gebouwen die nu dienst doen als creatieve werkruimtes voor kunstenaars zouden ook mogelijkheden kunnen bieden aan andere gemeenschappen in Maastricht. Denk aan gepassioneerde hobbyisten, ambachtslieden en groepen die streven naar positieve verandering in de stad, zoals sociale ondernemingen, maatschappelijke organisaties en milieugroeperingen.

Denk ook aan buurtbewoners die een zeer betaalbare plek zoeken om ééns of periodiek iets met de buurt te ondernemen zonder ver te hoeven reizen, de beurs te hoeven trekken of simpelweg geen idee te hebben waar terecht te kunnen. Een van de belangrijkste obstakels voor deze groepen is vaak het gebrek aan betaalbare, goed onderhouden ruimtes in de stad. Dit kan een ontmoedigende drempel zijn, vooral voor mensen met beperkte financiële middelen. De beschikbaarheid van leegstaande gebouwen zou kunnen helpen om deze barrière te slechten.

De diversificatievoordelen

Het diversifiëren van het gebruik van leegstaande gebouwen kan verschillende voordelen bieden voor Maastricht als stad. Ten eerste zou het de stad nog aantrekkelijker maken voor mensen met diverse achtergronden en interesses. Het zou van Maastricht een plek kunnen maken waar iedereen, ongeacht hun passies en doelen, een ruimte kan vinden om te gedijen. En voordat je zegt. die ruimtes zijn er: die zijn er juist vaak niet voor mensen die niet onder een organisatie vallen, die niet deel uitmaken van een vereniging of stichting of anderszins 'uit de boot vallen'.

Ten tweede zou het de stad kunnen verrijken met een breed scala aan activiteiten en initiatieven. Stel je voor dat kunstenaars naast milieubewuste activisten werken, of ambachtslieden naast buurtverenigingen actief zijn. Deze interactie kan leiden tot onverwachte synergiën en samenwerkingen die de gemeenschap als geheel ten goede komen.

Het buurthuis dilemma

Nu is het tijd om het probleem van buurthuizen aan te snijden. Hoewel buurthuizen in theorie plaatsen zijn waar gemeenschappen samenkomen, ervaren veel mensen in de praktijk drempels om daar actief te worden. Dit kan te maken hebben met stigma's, onbekendheid of simpelweg het feit dat buurthuizen niet altijd goed zijn uitgerust voor specifieke activiteiten of passies. Soms is het ook moeilijk om een idee van aan buurtbewoner in te passen die dat wil blijven doen zonder deel uit te maken van de bestaande welzijnsorganisaties die al in een buurt huizen.

En heel soms ervaren mensen ook onwil. Want ook op sociaal-maatschappelijk vlak is er concurrentie en gaat het om de centjes. Deze organisaties streven naar verbetering van gemeenschappen, maar moeten ook concurreren om donaties, subsidies en sponsors. En er zijn steeds meer van zulke organisaties. Elke burgerinitiatief is naast verbetering van de gemeenschap ook een concurrent en een kostenpost. Elke euro kan slechts één keer worden uitgegeven.

Leegstaande gebouwen kunnen een alternatief bieden voor degenen die zich niet op hun gemak voelen in buurthuizen. Ze kunnen worden aangepast aan de specifieke behoeften van verschillende gemeenschappen en groepen. Dit kan leiden tot meer inclusiviteit en deelname, omdat mensen zich vrijer voelen om hun passies te verkennen zonder de druk of verwachtingen die soms gepaard gaan met buurthuizen.

Hoe kunnen we dit bereiken?

De overheid kan een actievere rol spelen in het identificeren en beschikbaar stellen van leegstaande gebouwen aan diverse gemeenschappen. Dit kan gepaard gaan met financiële steun om de renovatie en het onderhoud van deze gebouwen te ondersteunen.

Samenwerking met vastgoedeigenaren: Vastgoedeigenaren kunnen worden aangemoedigd om leegstaande gebouwen beschikbaar te stellen voor gemeenschapsinitiatieven. Dit kan worden gestimuleerd door belastingvoordelen of andere incentives. Hun aandacht zou juist niet moeten uitgaan naar de gevestigde organisaties. Zij die alle gebaande en ongebaande wegen kennen. De weg naar subsidies weten en de contacten hebben om als eerste in de rij te staan.

Flexibiliteit in regulering: Stadsregelgeving kan worden aangepast om de conversie van leegstaande gebouwen voor verschillende doeleinden te vergemakkelijken. Dit kan onder meer het wijzigen van bestemmingsplannen omvatten.

Bewustzijn en Betrokkenheid: Het is belangrijk om gemeenschappen bewust te maken van de mogelijkheden die leegstaande gebouwen bieden en hen aan te moedigen om deel te nemen aan dit proces van herbestemming.

In een tijd waarin de stedelijke ruimte schaars is en de behoeften van diverse gemeenschappen groeien, moeten we blijven streven naar een evenwichtige benadering van het gebruik van leegstaande gebouwen. Deze gebouwen kunnen dienen als een waardevol instrument voor het bevorderen van diversiteit, inclusiviteit en gemeenschapsontwikkeling.

Bestaande gebouwen met een bestaande functie

Daarnaast is het van cruciaal belang om bestaande sociaal-maatschappelijke ruimtes, zoals buurthuizen en ontmoetingscentra, nog laagdrempeliger beschikbaar te maken voor alle burgers, ongeacht hun achtergrond, interesses of doelen. Deze faciliteiten vormen al een belangrijk onderdeel van de lokale gemeenschappen en kunnen dienen als inclusieve ontmoetingsplekken waar mensen hun passies kunnen delen, hun vaardigheden kunnen ontwikkelen en bijdragen aan een levendigere stad. Het verminderen van de barrières voor de toegang tot dergelijke ruimtes kan de sociale cohesie versterken en individuen aanmoedigen om actiever deel te nemen aan gemeenschapsactiviteiten.

In en rondom Mariaberg is op dit moment een deel van het voormalige schoolgebouw aan de Anjelierenstraat in gebruik voor creatieve beroepen, hetzelfde geldt voor panden aan de Seringenstraat, de Elisabeth Strouvenlaan en het nabijgelegen Sint Theresiaplein.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

De strijd tegen ongezonde voeding | 24-09-2023

[UPDATE | toeval of niet: één dag na het verschijnen van deze column verscheen dit artikel in  De Limburger]

Mariaberg, een prachtige en veelzijdige wijk, maar helaas gaat onze wijk ook gebukt onder een uitdaging die veel arme(re) wijken in Nederland treft: ongezonde eetgewoonten.

Het eerste obstakel dat veel bewoners van Mariaberg tegenkomen bij het nastreven van gezonde eetgewoonten is een beperkt inkomen. Inkomensongelijkheid speelt een grote rol in het vermogen van mensen om gezond voedsel te kopen. Vaak zijn gezonde opties duurder dan ongezonde alternatieven, waardoor mensen beperkt worden in hun keuzes. Verse groenten en fruit, magere eiwitten en volkoren granen kunnen snel duurder zijn dan bewerkte voedingsmiddelen.

Een andere belangrijke reden waarom mensen in Mariaberg minder vaak gezond eten, heeft te maken met een overvloed aan fastfoodrestaurants die vaak goedkopere, maar ongezonde opties aanbieden. Mensen die weinig tijd en middelen hebben, kiezen vaak voor wat het snelst en gemakkelijkst beschikbaar is, zelfs als dat betekent dat ze concessies moeten doen aan hun gezondheid. Hetzelfde geldt voor kant en klare maaltijden uit de supermarkt. Want wist je: volgens het Sociaal en Cultureel Planbureau zijn je gezondheid en BMI (body mass index) bepalend voor in welke sociale klasse je valt (publicatie 07-03-2023),

Voorlichting is een belangrijk aspect van gezonde eetgewoonten, maar komt al snel heel betuttelend over. Bovendien weten mensen vaak dat ze verkeerd bezig zijn. Toch hebben sommige bewoners misschien niet de kennis of middelen om gezonde maaltijden te bereiden. Dit gebrek aan kennis kan leiden tot het vasthouden aan wat ze kennen - meestal bewerkte en calorierijke voedingsmiddelen.

De sociale invloed en gemeenschapsdruk spelen ook een rol in de eetgewoonten van mensen in Mariaberg. Als iemand omringd is door familieleden, vrienden of buren die elke avond naar de frituur rennen of eten laten thuisbezorgen, kan dit het moeilijk maken om gezondere gewoonten aan te nemen. Er is een culturele component die vaak een voorkeur heeft voor traditionele, maar minder gezonde gerechten.

Hoewel de uitdagingen groot zijn, al was het maar vanwege oplopende zorgkosten, zijn er enkele oplossingen die kunnen helpen de situatie in Mariaberg en soortgelijke wijken te verbeteren.

Een effectieve manier om de toegang tot gezond voedsel te vergroten, is door volkstuintjes en gemeenschapstuinen in de wijk te bevorderen. Deze bieden bewoners de mogelijkheid om hun eigen groenten en fruit te telen, waardoor ze toegang hebben tot verse en gezonde producten tegen lagere kosten. Begeleiding en voorlichting kunnen ook worden aangeboden om mensen te helpen bij het succesvol kweken van hun gewassen in hun eigen achtertuin of een gemeenschappelijke tuin.

Het buurthuis in Mariaberg kan dienen als een centrum voor voorlichting. Hier kunnen kookcursussen worden georganiseerd waarin gezonde, gemakkelijke en betaalbare maaltijden worden bereid. Deze cursussen kunnen mensen leren hoe ze smakelijke en voedzame gerechten kunnen maken met beperkte middelen. Recepten kunnen worden aangepast aan de beschikbare ingrediënten en het budget van de deelnemers.

Lokale ondernemers kunnen een positieve rol spelen in de strijd tegen ongezonde eetgewoonten in Mariaberg. Samenwerking met lokale boerenmarkten en producenten kan de beschikbaarheid van verse producten in de wijk vergroten. Bovendien kunnen gezamenlijke initiatieven worden gestart om gezonde maaltijden tegen betaalbare prijzen aan te bieden bij lokale restaurants en voedselwinkels.

Een omgeving waarin mensen elkaar aanmoedigen om gezondere keuzes te maken, is essentieel. Dit kan worden bereikt door bewustwordingscampagnes, kookclubs en gezamenlijke maaltijden in de wijk. Het delen van succesverhalen en het aanmoedigen van elkaar om gezondere gewoonten aan te nemen, kan een positieve invloed hebben op de eetgewoonten van de bewoners. Concrete resultaten die mensen kunnen delen zijn het kwijtraken van kilo’s, aandoeningen zoals diabetes beter onder controle hebben en een algemene verbetering van de gezondheid oftewel 'beter in je vel zitten'.

Een waardevolle troef die niet over het hoofd mag worden gezien in de inspanningen om gezondere eetgewoonten in Mariaberg te bevorderen, zijn inwoners met een migratieachtergrond, (buitenlandse) studenten en expats die zich in de wijk vestigen. Deze diverse groep mensen brengt vaak een schat aan culinaire kennis en ervaring met zich mee uit hun (oorspronkelijke) thuislanden. Door culturele uitwisselingen en samenwerkingsverbanden met lokale gemeenschapsinitiatieven kunnen zij bijdragen aan een breder scala aan gezonde eetopties. Het organiseren van internationale kookworkshops en het delen van gezonde recepten uit verschillende culturen kan niet alleen de voedingsvariatie vergroten, maar ook de sociale cohesie versterken en de acceptatie van gezonde eetgewoonten bevorderen. Dit multiculturele perspectief kan Mariaberg verrijken en een smakelijke en gezonde dimensie toevoegen aan het streven naar een gezondere wijk.

Het is duidelijk dat er complexe en diepgaande redenen zijn waarom mensen in Mariaberg minder vaak gezond eten. Toch zijn er hoopvolle oplossingen die kunnen helpen de situatie te verbeteren, zoals volkstuintjes, kookcursussen in het buurthuis, samenwerkingsverbanden met lokale ondernemers en het opbouwen van een ondersteunende gemeenschap.

Het is van groot belang dat (lokale)beleidsmakers en buurtbewoners samenwerken om deze oplossingen te implementeren en de gezondheid en welzijn van de bewoners van Mariaberg te verbeteren. Door gezonde eetgewoonten toegankelijker te maken en gemeenschapsbetrokkenheid te bevorderen, kunnen we een positieve verandering teweegbrengen en een gezondere toekomst voor Mariaberg mogelijk maken.

Dat betekent in de praktijk vooral: drempelverlagend werken. Géén eigen bijdrage voor een cursus gezond koken of toegang tot een volkstuintje. Ga deur aan deur om mensen uit te nodigen om mee te doen. Bewustwording is een langzaam proces. Maar de investering betaalt zich ruimschoots terug voor de Nederlandse maatschappij. Naar elkaar kijken helpt niet: welk overheidsorgaan trekt als eerste de beurs, wie neemt het voortouw en wie durft ongebaande wegen te bewandelen?

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

Verkiezingstijd: vergeten inwoners | 21-09-2023

Op 22 november 2023 trekt Nederland (hopelijk) massaal naar de stembussen voor de vervroegde verkiezingen voor de Tweede Kamer. Het politieke speelveld is opgewonden, de campagnes hebben hun hoogtepunt bereikt nog niet bereikt en de beloftes van politici vullen de lucht als kleurrijke ballonnen. Maar te midden van deze opwinding is er een bittere waarheid die sommigen liever over het hoofd zien: de vergeten wijken, de verwaarloosde buurten, en de mensen die al te lang wachten op echte verandering.

Mariaberg is slechts een van de vele voorbeelden van zo'n gemeenschap in Nederland. Het lijkt wel alsof politici zich deze wijken en hun inwoners alleen herinneren wanneer er verkiezingen in aantocht zijn. Tijdens die korte periode, en soms zelfs net voordat de stembussen opengaan, worden deze vergeten wijken het toneel van vurige beloftes en welgemeende knikjes van politici die vechten om hun stemmen.

Maar zoals altijd na de verkiezingen, verdwijnen deze politici uit het straatbeeld, samen met hun beloftes en goede bedoelingen. De armoede blijft, de achterstanden blijven bestaan, en de mensen in Mariaberg en vergelijkbare buurten blijven wachten op hulp die nooit lijkt te komen. Het is een trieste cyclus die zich keer op keer herhaalt, als een slecht geschreven toneelstuk waarvan de acteurs na elke voorstelling gewoon naar huis gaan en hun rollen vergeten. Ja, in de wijk is fysiek het nodige veranderd. Maar daarmee is het merendeel aan problemen nog niet opgelost.

Wat we nodig hebben zijn politici die bereid zijn om met hun spreekwoordelijke laarzen in de modder te staan, niet alleen in verkiezingstijd, maar gedurende hun hele ambtstermijn. Politici die niet op zoek zijn naar een politieke carrière, maar echt gemotiveerd zijn om het verschil te maken voor mensen in nood. Het is hoog tijd voor een politieke cultuurverandering waarbij verwaarloosde wijken en gemeenschappen niet langer aan hun lot worden overgelaten zodra de verkiezingsrook is opgetrokken.

Waarom Mariaberg? Waarom deze ene wijk in Maastricht als symbool voor een groter probleem? Omdat het verhaal van Mariaberg een spiegel is van wat er in heel Nederland gebeurt. Het is een wijk met een rijke geschiedenis, maar ook met veel uitdagingen. Er zijn hier talloze mensen die dagelijks worstelen met werkloosheid, armoede, en gebrek aan toekomstvisie. Ja zoals het modewoord in Den Haag nu luidt: een gebrek aan bestaanszekerheid. En toch lijken deze problemen slechts tijdelijk van belang te zijn voor politici.

In de aanloop naar de verkiezingen zie je politici met hun maatpakken en glimlachende gezichten door de straten van aandachtswijken wandelen. Ze schudden handen, nemen selfies met lokale bewoners, en beloven gouden bergen. Ze beloven meer banen, betere huisvesting, en een beter leven voor iedereen. Maar na de verkiezingen verdwijnen ze als geesten in de nacht, en de beloftes vervagen als mist in de ochtendzon.

Dit fenomeen is niet beperkt tot Mariaberg. Het is een patroon dat zich herhaalt in zulke buurten door het hele land. Politici lijken te denken dat ze met een paar bezoeken en wat mooie woorden de problemen kunnen oplossen. Maar echte verandering vergt meer dan dat. Het vergt toewijding, consistentie, en vooral, het vergt luisteren naar de mensen die dagelijks met deze problemen te maken hebben.

Wat we nodig hebben zijn politici die niet bang zijn om hun handen vuil te maken, niet alleen voor de camera's, maar ook achter de schermen. Politici die niet alleen praten over de problemen, maar die actief werken aan oplossingen. Politici die de tijd nemen om de gemeenschap te begrijpen, om te leren van de mensen die hier wonen, en om hun behoeften serieus te nemen. Inwoners uit Mariaberg zijn geen statistieken maar mensen met dezelfde behoeften als ieder ander.

Dit betekent niet dat politici hun hele leven in deze wijken moeten doorbrengen, maar het betekent wel dat ze er moeten zijn, niet alleen als het stemtijd is, maar gedurende hun hele ambtstermijn. Het betekent dat ze de gemeenschap moeten betrekken bij het politieke proces, dat ze open moeten staan voor kritiek en feedback, en dat ze verantwoordelijk moeten worden gehouden voor hun beloftes.

Een van de grootste problemen is dat politici vaak verstrikt raken in partijpolitiek en carrière-ambities. Ze zijn zo gefocust op het klimmen van de politieke ladder dat ze de echte behoeften van de mensen uit het oog verliezen. Ze willen in de schijnwerpers staan, indruk maken op hun partijleiders, en misschien zelfs dromen van een ministerschap of een andere prestigieuze positie. En in dat streven naar persoonlijke glorie worden de vergeten wijken slechts een tijdelijk podium voor hun politieke ambities.

Het is begrijpelijk dat politici ambities hebben en dat ze streven naar vooruitgang in hun carrière. Maar het mag niet ten koste gaan van de mensen die ze vertegenwoordigen. Het is tijd dat we politici herinneren aan hun ware roeping: om de belangen van het volk te dienen, om op te komen voor degenen die geen stem hebben, en om echte verandering te brengen in de levens van mensen die het het hardst nodig hebben.

Een van de manieren waarop politici kunnen laten zien dat ze echt betrokken zijn bij verwaarloosde wijken is door laagdrempelig bereikbaar te zijn. Dit betekent niet alleen dat ze beschikbaar zijn voor persconferenties en grote evenementen, maar dat ze ook actief deelnemen aan lokale bijeenkomsten en gesprekken. Het betekent dat ze openstaan voor hun achterban. Openstaan voor veranderingen die het verschil kunnen maken. Dat gaat niet lukken vanuit Den Haag vanaf een papieren tijger.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.

De stille helden van Mariaberg | 19-09-2023

Je zou het misschien niet zeggen maar de herfst nadert langzaam maar zeker. Nog even en de bomen in de Mariaberg beginnen hun bladeren te verliezen. De straten in de verschillende deelbuurten zijn weldra bedekt met een kleed van rood en geel, en de avonden worden geleidelijk aan wat koeler. Maar terwijl velen van ons  straks de truien en sjaals uit de kast halen, is er een groep mensen in Mariaberg die met een zware last op hun schouders de komende winter tegemoet zien.

Deze inwoners van Mariaberg zijn stille helden. Ze klagen niet, ze laten hun zorgen niet luidkeels horen, maar ze lijden in stilte. De energieprijzen zijn de afgelopen tijd omhooggeschoten als een raket en dat heeft een scherpe impact gehad op deze gemeenschap. Zelfs nu ze wat gedaald zijn liggen de prijzen hoger dan ooit. Voor velen onder hen was afgelopen winter een zware beproeving, waarbij ze de thermostaat op een bibberend minimum moesten houden om de kosten te drukken. Stoken werd een luxe die buiten hun bereik lag. Want niet iedereen had recht op compensatie. En in 2024... dan stijgt de energiebelasting op gas opnieuw met 11 cent per verbruikte kuub.

Begrijp me goed, deze mensen zijn geen klagers. Ze hebben geleerd om te leven met weinig en om het beste te maken van wat ze hebben. Ze zijn als de stille helden in een verhaal dat zelden wordt verteld. Maar het is hoog tijd dat we hun verhaal delen, want in de stille hoeken van Mariaberg vinden we degenen die het zwaarst worden getroffen door de stijgende kosten van het dagelijkse levensonderhoud.

Het meest opvallende is dat velen van hen in aanmerking komen voor aanvullende hulp, zoals de voedselbank. Toch aarzelen ze om deze hulp te aanvaarden. Schroom weerhoudt hen ervan om de hand die wordt uitgestoken te grijpen. Ze willen niet als 'hulpbehoevend' worden bestempeld. Ze willen niet dat anderen medelijden met hen hebben. Ze willen niet leunen op de maatschappij. Maar laten we duidelijk zijn, deze mensen zijn geen last. Ze zijn deel van onze gemeenschap en ze hebben recht op dezelfde kansen en hulpbronnen als ieder ander die de weg naar hulp wel weet te vinden. Sommigen onder ons zijn daar bijzonder bedreven in geraakt.

Het is een paradox dat juist deze mensen, die het meest behoefte hebben aan hulp, vaak geen gebruik maken van bestaande regelingen voor minima. Hier ligt een uitdaging voor ons als gemeenschap. Laten we ervoor zorgen dat ze weten dat er geen schaamte is in het vragen om hulp wanneer het nodig is. Laten we ervoor zorgen dat ze zich gesteund en gehoord voelen.

Dus, laten we deze herfst en komende winter extra opletten op onze buren in Mariaberg. Laten we onze ogen openen voor de stille helden die in stilte lijden. De mensen waar je het niet van denkt. Laten we een helpende hand uitsteken, zonder oordeel, zonder schaamte. Samen kunnen we ervoor zorgen dat niemand in onze gemeenschap in de kou hoeft te zitten, zowel letterlijk als figuurlijk.

Laten we Mariaberg niet alleen een warme wijk noemen vanwege de zonnige dagen, maar laten we ervoor zorgen dat het ook een warme wijk is tijdens de koudste maanden van het jaar. Samen kunnen we een verschil maken en de stille helden van Mariaberg laten weten dat ze er niet alleen voor staan. Dat is waar onze wijk altijd bekend om stond.

Sjaar

Sja'ar betekent poort in het Hebreeuws. Sjaar wil met haar columns  een brug slaan tussen de alledaagse realiteit en het effect ervan op de bewoners van Mariaberg. Want over Mariaberg schrijven kun je pas écht als je met de buurt verweven bent.